80 jaar vrijheid: Lessen uit het verleden, kracht voor de toekomst

Beste inwoners,

Het is nog maar maart, toch kijk ik graag alvast met u vooruit naar 4 en 5 mei. In 2024 en 2025 vieren we dat de Tweede Wereldoorlog 80 jaar geleden ten einde kwam. In Raalte staan we hier dit jaar extra bij stil. Salland werd in de vroege meidagen van 1945 bevrijd, dankzij de inzet van geallieerde militairen en met hulp van het verzet. We herdenken de slachtoffers die daarbij vielen.

Ik ben trots op alle initiatieven in onze gemeente om er dit jaar, nu we nog steeds omringd zijn door mensen die over die tijd kunnen getuigen, een bijzonder herdenkingsjaar van te maken. Ik hoop dat alle generaties mee herdenken en mee vieren dat wij 80 jaar geleden onze vrijheid terugkregen.

Het is vóór mijn tijd, 80 jaar geleden en inmiddels ook voor de meeste mensen. Waarom zouden we hier nog bij stilstaan? Die vraag hoor je steeds vaker. We kunnen ons daarover verbazen, maar het is beter om een goed antwoord te geven. Het Comité 4 en 5 mei beschrijft het zo: "Alleen in een land zonder oorlog, waar mensenrechten worden nageleefd en waar geen onderdrukking is, kan een samenleving goed functioneren. Daarom vieren we met 80 jaar vrijheid ook dat wij in een democratie leven. Een land waar iedereen mag meedenken en meebeslissen, vraagt om ieders verantwoordelijkheid."

Het draait om dat ene woord: ‘verantwoordelijkheid’. Hoe neem je die verantwoordelijkheid? We leven in onrustige tijden, met oorlog om de hoek. Maar zijn we ons echt bewust van wat vrijheid is en wat we te verliezen hebben? Ik denk het niet, of in elk geval niet genoeg. Wat we kunnen doen, en wat mij betreft moeten doen, is erover praten met mensen die weten hoe het is om niet in vrijheid te leven. Vragen stellen en luisteren. Zodat we het gaan voelen. En dat kan nu nog.

De groep inwoners van onze gemeente die de oorlog in Nederland bewust meemaakten, wordt steeds kleiner. Grootouders, overgrootouders. Minimaal ver in de 80 al. Voor hen is ‘praten over toen’ soms pijnlijk, soms zelfs nog nooit gebeurd. Toch moeten we durven vragen: hoe was het om niet vrij te zijn?

We hebben in de afgelopen jaren ook andere mensen leren kennen die ons dat kunnen vertellen. Zoals de Oekraïners die we hebben opgevangen in onze huizen. Zij weten hoe het voelt. En onze dorpsgenoten uit allerlei oorlogsgebieden in het Midden-Oosten of Afrika. Zij weten het ook. Laten we ook hen vragen: wat is vrijheid voor jou? Het kan onze overtuiging, ons diepste gevoel versterken dat vrijheid het waard is om alles voor te doen wat in onze macht ligt.

Burgemeester
Rob Zuidema