Wanneer is een boom/houtopstand beschermwaardig

De Lijst Beschermwaardige Houtopstanden gaat over bomen van particulieren, bedrijven en instellingen binnen de bebouwde kom.

Of een boom beschermwaardig is, wordt getoetst aan onderstaande criteria, waarbij in ieder geval aan het eerste criterium wordt voldaan in combinatie met een of meerdere van de criteria.

Vitaliteit en toekomstverwachting

Een houtopstand mag niet in een onherstelbare conditie verkeren. Houtopstanden dienen minimaal gezond te zijn en een goede toekomstverwachting te hebben (geen verval binnen 10 jaar). Dit is een basisvoorwaarde om een houtopstand als beschermwaardig te kwalificeren. Daarnaast dient de locatie van de boom zodanig te zijn dat de boom volwassen kan worden (ondergronds en bovengronds dienen de groeiomstandigheden hiervoor voldoende te zijn).

Zichtbaarheid

Een beschermwaardige houtopstand is ten minste voor 50% zichtbaar vanaf de openbare weg of openbare ruimte. Hiermee levert de houtopstand een belangrijke bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit van een kern, woonwijk of het landschap en aan de waarden voor recreatie en beleving (het uiterlijk aanzien van dorp, buurt of woning of een ander gebouw). Beeldbepalende bomen of bomen die vanwege hun schoonheid aantrekkelijk zijn kunnen als beschermwaardig worden aangemerkt wanneer mede aan dit zichtbaarheids  criterium wordt voldaan.

Ecologische waarde

Iedere houtopstand kent een zekere ecologische waarde voor algemeen voorkomende diersoorten als vogels en insecten. Voor het toekennen van de waardering ecologisch waardevol dient sprake te zijn van meer dan een ecologisch normale betekenis. Hiervan is sprake wanneer een boom onderdeel is van een biotoop van schaars voorkomende plant- of diersoorten. Ook is hiervan sprake wanneer een houtopstand onderdeel is van een ecologisch waardevol gebied of hierin een schakel vormt (‘stepping stone’).

Cultuurhistorisch waardevol

Een houtopstand is cultuurhistorisch waardevol wanneer sprake is van een bijzondere relatie met de directe omgeving. Bijvoorbeeld bomen bij monumentale of oude gebouwen, leibomen voor boerderijen, hoogstam fruitbomen en bomen die zijn geplant bij een bijzondere gelegenheid.

Zeldzaamheid en dendrologische waarde

De aanduiding zeldzaam is van toepassing op soorten die in Nederland zeer beperkt aanwezig zijn. De aanduiding van zeldzaamheid in de Nederlandse dendrologie is hiervoor in eerste instantie bepalend. Daarnaast hebben soorten die voor de gemeente Raalte zeldzaam zijn ook een belangrijke waarde en worden hierbij ook opgenomen.

Wanneer sprake is van 5 of meer beschermwaardige bomen op een perceel dan worden alle bomen op dit perceel aangewezen als beschermwaardig. Op de kaart is dit dan aangegeven als een ‘boomgebied’

Een aanvullend maar niet onbelangrijk uitgangspunt  voor de selectie is; bij twijfel wordt de boom opgenomen op de Lijst Beschermwaardige Houtopstanden.